VvE en Schade

Schade bij een appartement deel 4

Appartement en Schade

In dit vierde en laatste deel over appartementsrechten en verzekeringen passeren de aansprakelijkheidsrisico's de revue. Hierbij worden de aansprakelijkheid van de vereniging van Eigenaars en bestuur, en de (risico) aansprakelijkheid van appartementseigenaars als bezitters van het appartementsgebouw uit een gezet. Tenslotte komt de onderlinge aansprakelijkheid tussen appartementseigenaars uitgebreid aan de orde.

 

Aansprakelijkheid voor de Vereniging van Eigenaars en bestuur

De Vereniging van Eigenaars is een bijzondere rechtspersoon. Zo zijn bijvoorbeeld niet alle algemene bepalingen over rechtspersonen in titel 1 van boek 2 van toepassing en titel 2 over verenigingen slechts zover afdeling 2 van titel 9 boek 5 BW over appartementsrechten daar naar verwijst. de vereniging van eigenaars kan ook niet (meer) worden ingeschreven in het verenigingenregister bij de Kamer van Koophandel. Dit betekent echter niet dat de bestuurders naast de vereniging van eigenaars hoofdelijk verbonden blijven voor schulden die tijdens hun bestuur opeisbaar worden, zoals voor gewone verenigingen die zich niet hebben ingeschreven, wel geldt. Het bestuur mag vele (rechts) handelingen namens de vereniging verrichten , en - na machtiging van de vergadering -  rechtsvorderingen instellen en hierin berusten, dadingen aangaan, alsmede rechtshandelingen verrichten en kwijtingen geven die een belang van een nader door de vergadering van eigenaars vast te stellen bedrag te boven gaan (art 41 lid 1 en 4 Modelreglement 1992). Het bestuur kan namens de vereniging binnen de grenzen van zijn bevoegdheid de gezamenlijke appartementseigenaars in en buiten rechte vertegenwoordigen. Het spreekt voor zich dat voor eventuele schade door dit handelen de vereniging van eigenaars en/of de bestuurder(s) aansprakelijk kunnen worden gesteld op grond van onrechtmatige daad. De bestuurder(s) van een vereniging van eigenaars kunnen ingeval van wanprestatie of onrechtmatige daad van een of meer bestuurders door de gezamenlijke eigenaars aansprakelijk worden gesteld. Dit is mogelijk als bestuurders hun taak niet 'naar behoren' hebben vervuld, zoals het niet of onvoldoende uitvoeren van besluiten van de vergadering van eigenaars, het aan de vergadering onjuiste informatie verstrekken en indien er sprake is van fraude dan wel verduistering of van faillissement van de vereniging door 'kennelijk onbehoorlijk bestuur''. De bestuurders zijn in dergelijke gevallen persoonlijk aansprakelijk. In het tweede artikel uit deze reeks werd reeds vermeld dat overeenkomstig art 8 lid 1 Modelreglement 1992 de vergadering van eigenaars kan besluiten tot het verzekeren tegen wettelijke aansprakelijkheid van een bestuurder, de bestuurdersaansprakelijkheid. Voor bestuurders van ondernemingen is de zogenaamde 'Bestuurders en Commissarissen Aansprakelijkheids Polis' beschikbaar. Ook verenigingsbesturen kunnen deze polis afsluiten.

Maar bestuurders van verenigingen van eigenaars kunnen hun risico van bestuurdersaansprakelijkheid moeilijk verzekeren. Blijkbaar schatten bestuurders van verenigingen van eigenaars het aansprakelijkheidsrisico niet juist in en is er daarom (te) weinig vraag naar de verzekering tegen bestuurdersaansprakelijkheid. En mogelijk is er ook sprake van antiselectie. De meeste verzekeraars voelen zich waarschijnlijk niet geroepen deze verzekering tegen bestuurdersaansprakelijkheid te ontwikkelen en in hun productassortiment op te nemen. Om het verzekeren toch aantrekkelijk te maken, antiselectie te voorkomen en het premietarief relatief laag te houden, bieden enkele verzekeraars speciaal voor verenigingen van eigenaars een verzekeringspakket aan waarin ook de bestuurdersaansprakelijkheid standaard wordt meeverzekerd. Het pakket houdt dan vaak in een extra uitgebreide gebouwenverzekering, aansprakelijkheid inclusief bestuurdersaansprakelijkheid, en een gals en rechtsbijstanddekking.

 

Aansprakelijkheid gebouwen (art 6:174 BW)

Een van de oudste aansprakelijkheidsvormen die het recht kent is die voor gebouwen. Omdat het voor benadeelde vaak moeilijk is vast te stellen door wiens schuld schade door een gebouw is veroorzaakt (architect, bouwer, huurder, eigenaar, beheerder) is de bezitter van een opstal (gebouw) risico-aansprakelijk voor hierdoor veroorzaakte schade. Het is aan de bezitter om op zijn beurt de schade op de werkelijk schuldige partij te verhalen. 'Degene die in de openbare registers als eigenaar van de opstel of van de grond staat ingeschreven, wordt vermoed de bezitter van de opstal te zijn' staat in artikel 6:174 lid 5 BW. de bezitter van een in appartementsrechten gesplitst gebouw is de gezamenlijke appartementseigenaars. Volgens art 6:180 lid 1 BW zijn in geval van gezamenlijk eigendom de mede-bezitters hoofdelijk aansprakelijk. Onder de term opstal worden gebouwen en werken verstaan die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.Onder opstal vallen dus ook een schutting, berging, een brug en andere delen van het appartementsgebouw, zoals een balkon, een galerij en een lift.

 

Aansprakelijkheidsverzekering voor de gezamenlijke eigenaars

In verband met belangrijke aansprakelijkheidsrisico's voor de vereniging van eigenaars, namens haar handelende bestuurders en voor de eigenaars (als mede-bezitters van het gebouw) heeft het Modelreglement 1992 het bestuur verplicht de wettelijke aansprakelijkheid voor hen als zodanig te verzekeren. De dekking van dit aansprakelijkheidsrisico dient te worden afgestemd op de hoedanigheid van vereniging van eigenaars, met als omschrijving van de basisdekking (de zogenaamde operative clause) de aansprakelijkheid van de verzekerden voor door derden geleden schade.Als verzekerden dien en te worden aangemerkt de als zodanig handelende bestuursleden van de vereniging van eigenaars en de leden van de vereniging als appartementseigenaars. Als het verplichte model wordt gevolgd, komt d evolgende aansprakelijkheidsverzekering tot stand:

     - Op naam van de Vereniging van Eigenaars of V.v.E gevolgd door deligging van het gebouw;

     - Met dekking tegen aansprakelijkheid van de (bestuursleden van de ) vereniging van eigenaars, en de appartementseigenaars.

 

Aansprakelijkheidverzekeing voor Particulieren (AVP)

In de vorige drie artikelen is voldoende duidelijk geworden dat wettelijke modellen niet altijd worden gevolgd. Bij 'slapende vereniging van eigenaars' communiceren de appartementseigenaars niet, waardoor een gezamenlijke brand- noch aansprakelijkheidsverzekering wordt gesloten. Dit impliceert dat de vereniging van eigenaars geen dekking heeft tegen aansprakelijkheid. de gezamenlijke appartementseigenaars ontberen ook dekking, met name tegen risico-aansprakelijkheid als (mede)bezitter van het appartementsgebouw. Hierboven wordt al vermeld, dat een willekeurige appartementseigenaar hoofdelijk kan worden gesteld voor welke schade, veroorzaakt door het appartementsgebouw dan ook. Dit geldt uiteraard niet voor schade aan het appartementsgebouw zelf. Hiervoor geldt art 6:174 BW immers niet. Gelukkig heeft bijna ieder Nederlands huishouden een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren afgesloten. deze biedt in de regel dekking voor een verzekerde als bezitter van een door hem bewoond gebouw. In verband met de hoofdelijke aansprakelijkheid zal de verzekeraar de gehele claim - en niet slechts het aandeel van de appartementseigenaar in het gebouw honoreren. De verzekeraar zal vervolgens regres (kunnen) nemen op de andere appartementseigenaars voor wat hun aandeel in de schade betreft en/of op de werkelijk schuldige partij(en).

Onderlinge aansprakelijkheid (tussen appartementseigenaars)

Een aansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren ( AVP) is afgestemd op verzekerde(n) in de hoedanigheid van particulier (inclusief het risico van het bezit en gebruik van een woonhuis) met als operative clause de aansprakelijkheid van verzekerde(n) voor onder andere schade aan zaken van anderen dan de verzekerden. 

De AVP zal in beginsel dekking bieden voor elke uit de wet (of overeenkomst) voortvloeiende verplichting tot het vergoeden van schade aan personen en zaken. Voor schade aan zaken of de persoon van een appartementseigenaar veroorzaakt door een andere appartementseigenaar, is deze laatste dus eventuele aansprakelijkheid gedekt.Wat nu als een aansprakelijkheidseigenaar een waterschade heeft veroorzaakt aan een niet door hem gebruikt deel van het gebouw?  Hierboven werd al vermeld dat de risicoaansprakelijkheid als mede-bezitter van een appartementsgebouw  niet geldt voor schade aan het appartementsgebouw zelf. Bij schade aan het appartementsgebouw zelf dient de aansprakelijkheid ten opzichte van andere appartementseigenaars dan ook beoordeeld te worden op grond van onrechtmatige daad  . Allereerst dient de dekkingsvraag te worden beantwoord waarbij wordt aangenomen dat volgens het standaardpolismodel AVP 2000 aansprakelijkheidsdekking wordt geboden voor schade aan personen en zaken. Volgens de modelpolis wordt onder schade aan zaken verstaan; schade door beschadiging en/of vernietiging en/of verloren gaan van zaken van anderen dan de verzekerden, met inbegrip van de daaruit voortvloeiende schade. Er is dus sprake van polisdekking  als de feitelijke beschadigde zaak van (een) ander(en) dan de verzekerde(n) is. Of de schade die het gevolg is van de beschadiging, , wordt gelden door de eigenaar van de beschadigde zaak of door anderen, is niet relevant. Als een appartementseigenaar het appartementengebouw beschadigt, beschadigt hij een zaak waarvan hij mede-eigenaar is. \Betoogd kan worden dat er formeel volgens de omschrijving 'beschadiging van zaken van anderen dan de verzekerden' geen polisdekking bestaat . Verzekeraars plegen echter in de praktijk beschadiging  van zaken van anderen aan te nemen voor de aandelen (breukdelen) van de andere appartementseigenaars  in het gebouw, wat alleszins redelijk is ten opzichte van de andere appartementseigenaars. De appartementseigenaar die de schade heeft veroorzaakt dient in zijn aandeel in de schade zelf te voorzien. Dit aandeel in de (schulden en) kosten, die voor rekening van de gezamenlijke eigenaars zijn,komt overeen met het breukdeel waarvoor de desbetreffende appartementseigenaar in de gemeenschap gerechtigd is.   

De Kantonrechter Den Haag ging op 24 januari 1996 in een dergelijke casus een stap verder. Hij oordeelde   dat de desbetreffende aansprakelijkheidsverzekeraar de veroorzaakte schade volledig moest vergoeden. Hoewel het vonnis van de Kantonrechter voer voor juristen is, is voor de praktische uitkomst veel te zeggen, zeker als er uitsluitend schade is in een privegedeelte  dat normaliter door de gebruiker op zijn kosten wordt onderhouden en er voor het gevoel van de appartementseigenaar  geen verschil is met een niet in appartementsrechten gesplitst gebouw. Bovendien kunnen aansprakelijkheidsverzekeraars de uitgekeerde schade verhalen  op de brandverzekeraar, die meestal dekking biedt.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Dit was het laatste deel over Appartementen en Schade. De schaderegeling voor appartementen blijft een lastige en complexe zaak. Hopelijk hebben we hier een stukje opheldering kunnen geven

 

 

VvE bestuursleden, appartementseigenaren en beheerders die schade hebben ondervonden en graag de schade deskundig geregeld willen zien kunnenten alle tijde contact opnemen met 112contra.nl

Wij zijn 24/7 via email bereikbaar of via het contactformulier.

 

Wacht niet te lang want de meest toegevoegde waarde bereikt u bij direct inschakeling van een contra-expert van 112contra.nl